De riksja-wallah

Grappig hoe je door bepaalde ervaringen je gedrag leert bij te stellen om er vervolgens achter te komen dat je gedrag gebaseerd is op bepaalde veronderstellingen die niet altijd opgaan.

Nee, dit is geen psychologisch-sociologish-antropologisch beschouwing over leven in Mumbai (of misschien toch wel?), maar een aha! moment naar aanleiding van twee riksja-ritjes

Een van de eerste dingen die ik hier leerde managen was een ritje met de riksja.
- Hoe houd je ze aan? (wapperen met de handjes)
- Hoe lees je de meter? (bedrag minus 1 rupee)
- Hoe betaal je? (altijd gepast, ze hebben nooooooooooit change)
- Wel of geen tip? (korte rit: geen, langere rit: een paar rupees nooit meer dan 2 a 3)
- hoe spreek je ze aan? (nooit met twee woorden spreken, is verwarrend. Gebruik geen lange volzinnen, verstaan ze niet. Ondersteun je vraag dan wel opdracht altijd met nonverbale tekens, ze verstaan eigenlijk zowiezo geen engels, schreeuw indien nodig)

Handig is het om wat kreten in hindi te kennen zoals:
- Ruko! (stop!)
- RUKOOOOOO!!!!!"(IK ZEI TOCH STOP, EIKEL!!!)
- right lo (rechtsaf)
- left lo (linksaf)
- change hai? (heeft u ook wisselgeld?)

Na een korte inwerkperiode, had ik het helemaal onder de knie en kan ik met trots zeggen dat ik een volleerd riksja-nemer ben. Desgewenst geef ik nu ook cursussen aan derden.

Maar door twee ervaringen, allebei in de afgelopen dagen moet ik mijn beeld van de riksjarijder enigzins bijstellen.

Vorige week zat ik met Mauch in de riksja en lette ik niet zo goed op de weg waardoor ik op het allerlaatse moment "ruko!!!" moest roepen om de rikjsa te laten stoppen. Hij stopt, draait zich om en zegt tegen me in perfect engels "you want me to stop here ma'am?". Die kon ik in mijn zak steken.

Vandaag bracht ik Mauch naar school met de riksja. Bij het instappen zeg ik - geheel tegen protocol - "good morning" tegen de rikjsa-walah. Hij draait zich om en zegt: "Good morning Ma'am! Where shall I take you?". Ik geef aan waar we naartoe gaan en verzoek hem even bij de school te wachten terwijl ik el Mau naar binnen breng. Terug bij de riksja zie ik hem uitgebreid zijn wagen poetsen. "More clean now, Ma'am" zegtie, terwijl hij me uitnodigt weer plaats te nemen, "Next stop?". Weer thuis betaal ik hem inclusief een kleine tip (overigens niet conform de regels voor kleine rit). Terwijl ik wegloopt roept hij nog "Tomorrow same time?".

Nou, dit heb ik nog nooit meegemaakt en leert mij des te meer not to judge books by their cover ( ik begin steeds meer als mijn moeder te klinken). Met ik mijn vooroordeeld ten aanzien van de riksjarijder nu bijstellen? Of is het de uitzondering die de regel bevestigt?