Wednesday 10 September, 2008

Community en Janmastami

Het stikt hier van de feestdagen die zich vooral concentreren in het einde van het jaar. Van vorig jaar kan ik me herinneren dat Max maar enkele volledige schoolweken heeft gehad in het najaar. De meeste weken werden onderbroken door een of meerdere feestdagen.

De grootste twee (hindoestaanse) feesten in Mumbai zijn Diwali (nieuwjaar) en het Ganpati festival waar we nu middenin zitten. Ganpati eert de God Ganesh met het olifantenhoofd. Daarover een andere keer meer.

Daarnaast zijn er ook feesten of gebeurtenissen uit andere geloven. We zitten nu midden in Ramadan, De Parsi's hebben twee weken geleden hun nieuwjaar gevierd, en er zijn verschillende Christelijke festiviteiten. In onze wijk vieren we deze week bijvoorbeeld het Mount Mary festival (ook wel Bandra Festival) dat zich concentreert rondom de Mount Mary (katholieke) kerk. Aan feesten geen gebrek dus.

Voor de hindoes is het afhankelijk van de "community" waartoe iemand behoort of de ene of de andere verschijningsvorm van God belangrijker of prominenter aanwezig is in de geloofsbeleving van de gelovige. Het kan ook afhangen van familiegebonden belevenissen welke "God" groter geeerd wordt. Hoe belangrijker de God voor een gelovige of voor een gemeenschap, hoe meer feesten, hoe uitbundiger (en luidruchtiger) de feesten en hoe langer ze duren.

Gisteren stond er bijvoorbeeld een artikel in de krant van een familie die al 80 jaar niet Ganesh eert, maar zijn moeder, Parvati. Tachtig jaar terug kon de (over over?)grootmoeder geen kinderen krijgen. Zij kreeg het advies haar gebed aan de moeder van Ganesh te richten. Nadat ze dat advies had opgevolgd werd ze promt zwanger. Deze familie eert al 80 jaar (zo oud is opa nu) tijdens het Ganpati festival niet Ganesh maar Parvati, zijn moeder.

"Community" is hier een belangrijk begrip. Het behelst niet alleen kaste, maar geeft vaak ook een geografische afkomst aan binnen India en de specifieke stroming binnen het geloof waartoe zij zich rekenen (de zogenoemde specialisatie). Je hebt bijvoorbeeld Jains, die over het algemeen een veganistisch dieet prefereren.

Mensen zullen elkaar niet vragen naar afkomst of kaste (ja ja, het kastensysteem is uiteraard afgeschaft, hmhm), maar naar hun community. Voor zover dit overigens voor de andere niet duidelijk is overigens. Tot welke community iemand behoort is van te zien door uiterlijke kenmerken, de wijze waarop iemand zich kleedt en vaak ook de wijze waarop iemand zich gedraagt. Sommige Brahmins (de voormalige hoogste kaste, want inmiddels uiteraard afgeschaft) hebben de neiging zich vrij hautain te gedragen.

De viering van bijvoorbeeld het feest Janmastami draait geheel om de jonge God Krishna. Dwz Krishna, toe hij nog jong was. Voor de leken onder u, Krishna is de blauwe God met het fluitje. Het zijn dan vooral de aanhangers van Krishna die dit uitbundig vieren. Het verhaal gaat dat de jongeman Krishna met zijn vrienden stiekum van yoghurt en boter snoepte. Niet alleen zijn eigen keuken maar ook die van de buren moesten het ontgelden (schalkie, die Krishna).

Onderdeel van de festiviteiten is het ophangen van een pot boven de weg, vaak van klei, met een soort yoghurt erin. In de staat Maharastra wordt dit groots gevierd. In heel Bombay hangen er honderden potten boven de weg. Grote groepen jonge kerels (Govinda's genaamd) rijden de hele dag door de stad op zoek naar deze potten. De grap is dat ze mensen-pyramides vormen om de pot kapot te krijgen. Het is indrukwekkend hoe hoog de kerels kunnen komen. Vlakbij ons huis hing een hele hoge. Toen ik stond te kijken kwamen ze niet verder dan vijf rijen. De volgende dag hoorde ik dat ze 7 rijen nodig hadden om bij de pot te komen. Helemaal vrijblijvend is het niet. Aan het breken van de pot is een geldbedrag verbonden. Hoe hoger de pot, hoe groter het bedrag. Deze bedragen worden vaak door bedrijven en politieke partijen beschikbaar gesteld.

Er gebeuren ook ongelukken. De meeste ziekenhuizen houden bedden vrij voor (soms zwaar-) gewonde govinda's.


Ik heb een filmpje gemaakt, maar die krijg ik niet op de blog. Ik zal wat foto's plaatsen!

No comments: